Σημείωση
Εκείνος ο ευφάνταστος, ο κατ’ ιδιότροπον δόκησιν σκεπτόμενος, κάτοικος της Καβάλας,
ταξίδευε μπρος πίσω μέσα στον χρόνο, πλάθοντας όπως ήθελε αυτό το όνειρο.
Γνώριζε πως το παρελθόν δεν αλλάζει, αλλοιώνεται ίσως. Γι αυτό ανέπτυσσε
μια μαγική μυθοπλασία, χωρίς να νοιάζεται αν έχει νόημα η εξιστόρησή της.
Πίστευε πως θ’ ακούγεται ευχάριστα, κι αυτό του αρκούσε.
Προσπαθούσε να απηχεί ιστορικά γεγονότα και θρησκευτικές αντιλήψεις.
Ήξερε πως δεν είναι δυνατόν ο νεαρός ήρωάς του να ισορροπεί πραγματικά επάνω σε
τούτο το σχοινί. Είχε όμως την πεποίθηση πως όσα, μικρά ή μεγάλα, τον περιέβαλαν,
θα μπορούσαν να είναι αληθινά και να ληφθούν σαν αυθεντικές στιγμές της ζωής του.
Γι αυτό στο τέλος, τίποτε σπουδαίο, συλλογιζόταν, εάν αυτά τα πρόσωπα, και οι
πράξεις τους, αποδειχθούν κάποτε φανταστικά.
Καβάλα, Απρίλιος 1998
Κριτικές
ΑΥΓΗ Αθήνα, 19 Αυγούστου 1999, Πεμ.
Κώστας Καρακώτιας: Η λογοτεχνική ανάγνωση του Μωχάμετ Άλη.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Θεσσαλονίκη, 12 Σεπτ. 1999, Κυρ.
Γιώργος Κορδομενίδης: Ζυγίζοντας το βάρος του ελάχιστου.
ΤΟ ΒΗΜΑ - ΒΙΒΛΙΟ
αρ. φ. 12695, Αθήνα, 12 Σεπτ. 1999, Κυρ.
Μάρη Θεοδοσοπούλου: Θυμάμαι τον πασά
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 1999, Παρ.
Έλενα Χουζούρη: Το ανερμήνευτο της Ιστορίας.
ΤΟ ΒΗΜΑ - ΒΙΒΛΙΟ
Αθήνα, 12 Δεκεμβρίου 1999, Κυρ.
Μάρη Θεοδοσοπούλου: Ο άλλος Μοχάμετ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Αθήνα, 22 Αυγούστου 2000,
Βερονίκη Δαλακούρα: Οι εραστές της Ιστορίας και ο μαγικός ρεαλισμός.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ,
140, σελ. 7, Αθήνα, 2 Φεβρουαρίου 2001
Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος: Καβάλα: πόλη-σκάλα ονείρων.
ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ Καβάλα, 6 Ιουνίου 1999, Κυρ.
Ελένη Ιορδάνου: Τέσσερις άξονες του ελάχιστου.
ΠΕΡΙ-ΩΔΙΚΟ Καβάλα, τχ. 18, Μάιος 1999.
Ελένη Ιορδάνου : Το βάρος του ελάχιστου.
ΕΒΔΟΜΗ Καβάλα, 15 Ιουνίου 1999, Τρ.
Μηνάς Νιτσόπουλος: Το μέγιστον του Δ. Αξιώτη.
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 17334 , Καβάλα, 1 Ιουλίου 1999, Πεμ.
Νίκος Κακουλίδης: Το ελάχιστον της ζωής του Μωχάμετ Άλη.
ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ 508 , Καβάλα, 11 Ιουλίου 1999, Κυρ.
Α. Χ. Κουτσάκου: Ο ιδρωμένος χορευτής
ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 353, Αθήνα, 11 Ιουλίου 1999, Κυρ.
Γιώργος Παπαιωσήφ: Το ελάχιστον της ζωής του.
ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ τχ. 47, Θεσσαλονίκη, Ιούλιος- Σεπτέμβριος 1999,
Γιώργος Κορδομενίδης: Ζυγίζοντας το βάρος του ελάχιστου.
ΝΕΑ ΕΓΝΑΤΙΑ 433, Καβάλα, 13 Σεπτ. 1999, Δευτ.
Κώστας Καρακώτιας: Η λογοτεχνική ανάγνωση του Μωχάμετ Άλη...
[από την ΑΥΓΗ]
ΚΑΒΑΛΑ 7235, Καβάλα, 2 Δεκεμβρίου 1999, Πεμ.
Ηλίας Παπαδόπουλος: Ένας δικός μας άνθρωπος.
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 17469, Καβάλα, 8 Δεκεμβρίου 1999, Τετ.
Γιώργος Καλαντζής: Το μέγιστον της αγάπης για την γραφή.
ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ Καβάλα, 2 Φεβρουαρίου 2000, Τετ.
Κώστας Τάτσης: Ταύτιση ήρωα και συγγραφέα πάνω σε κοινό στόχο.
ΝΕΟ ΕΠΙΠΕΔΟτχ. 31, Αθήνα, Φεβρουάριος 2000,
Χρίστος Παπαγεωγίου: Το ελάχιστον της ζωής του.
Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 2525, Τρίπολη, 23 Αυγούστου 2000
Βερονίκη Δαλακούρα: Οι εραστές της Ιστορίας και ο μαγικός ρεαλισμός.
ΠΑΝΑΙΓΥΠΤΙΑ 94, σελ. 26, Αθήνα, Αύγουστος 2000,
Παναγιώτης Καρματζός: Πνευματική πρόγευση.
Η ΛΕΞΗ τχ. 158, σελ. 615, Αθήνα, Αύγουστος 2000,
Μ. Γ. Μερακλής: Το ελάχιστον της ζωής του.
ΔΙΑΒΑΖΩ τχ. 413, σελ. 87, Αθήνα, Δεκέμβριος 2000. Αλέξης Ζήρας.
[Πρόταση για το βραβείο μυθιστορήματος 1999.
Η δεύτερη πρόταση ήταν του Μισέλ Φάις]
Η ΓΝΩΜΗ σελ. 13, 16 Μαΐου 2003, Παρ. Αλεξανδρούπολη
Μαριάννα Κολιού, Το ελάχιστον της ζωής του.
ΠΕΡΙ-ΩΔΙΚΟ Καβάλα, τχ. 85-86, σελ. 53, Ιούλιος-Αύγουστος 2005, Καβάλα,
Ελένη Ιορδάνου : Το βάρος του ελάχιστου.
από το τχ. 18, Μάιος 1999.
Οπισθόφυλλο
Τι σημαδεύει τη ζωή ενός Οθωμανού γεννημένου στα παράλια της Μακεδονίας;
Η χριστιανική γαλουχία που του προσφέρθηκε στο νησί της Θάσου;
Ο πρώτος, ανεκπλήρωτος, έρωτας για μια Χριστιανή;
Η συναναστροφή με επιφανείς Γάλλους υποπρόξενους, Έλληνες καπνεμπόρους και αξιωματικούς του τουρκικού στρατού;
Πόσο επέδρασαν επάνω του οι ψαλμωδίες χριστιανών μοναχών και πόσο οι ικεσίες των μουεζίνηδων;
Τέλος, με ποιον τρόπο θα τον καταδυναστεύει και θα τον σώζει, παράλληλα, αυτό το ελάχιστον της ζωής του κατά τη θριαμβευτική και οδυνηρή πορεία του;
Όταν θα εξορμά στις χώρες της ερήμου, θα κατακτά κίτρινα εδάφη και θα αφήνεται στις ηδονές των χαρεμιών. Όταν, στρατηλάτης του Νείλου, θα δοξαστεί και θα ονομαστεί Μέγας.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
MEΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
μια θάλασσα με μαύρη καρδιά
σε νήσο γαλουχίας
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
η δεξιοτεχνία του ακροβάτη και η αίσθηση της ακινησίας
αντάμειψέ με μ’ αυτά που έρχονται
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
στρατιώτης, ο πρώτος, μετά τον Αλλάχ, κύριος της χώρας
έμπορος καπνού
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
η Άννα κι ένα άσπρο νόμισμα, κίβδηλο
η καλή ευτυχία του Άγγελου Αγοραστού
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ
ο γάμος και η ερμηνεία του σύντομου
κάθε που σκοτεινιάζει αισθάνομαι φτωχός κι ανίσχυρος
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ
έξοδος
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
